Với những con người sinh ra, lớn lên ít khi phải di chuyển đi nơi khác mà vẫn chỉ ở một nơi có lẽ cái từ “quê” nghe nó nhẹ như cơn gió thoảng, chả mấy ý nghĩa.
Còn với những người phải rời bỏ nơi chôn nhau cắt rốn của mình vì kế sinh nhai hay lý do gì khác mà không phải là chán ghét thì cái từ “quê” nghe nó trầm nặng mỗi khi nhớ về. Bi lụy, sụt sùi hơn cả khi nghĩ về “quê” có nhẽ là cái đám đàn ông cưng cứng tuổi chả mấy thành đạt, kém phần hãnh tiến hoặc thất cơ lỡ vận cùng với những sồn sồn thiếu phụ mà tâm hồn và một số thứ đang dần trở nên sạch sẽ.
“Quê” là một khái niệm rất mù mờ, khó định nghĩa và giải thích cho cặn kẽ. Lúc be bé đang thích nguyên sơ như Adam/Eva và chỉ xỏ vội cái quần khi thấy roi tre, nghe bảo quê hương là cái nơi hay được về ăn cỗ. Lớn lên tí nữa khi có ý định thoát ly, lần đầu cầm bút run run ghi lý lịch thì được khuyên điền tên trạm xá xã hay bệnh viện huyện vào mục quê quán mà đúng ra phải điền vào cái dòng đề chữ nơi sinh phía dưới.
Đến khi có tí tuổi thì lại lẩn thẩn, lúc thì bảo quê là nơi hay về thắp hương các cụ dịp lễ tết, giỗ chạp, thanh minh. Lúc lại bảo quê em ở chỗ sinh ra khi cấp trên hỏi đến. Khi tâng tâng rượu với lũ bạn thì lại à lên một tiếng quê là cái nơi có cô bé nhà bên cười khúc khích ….
Dẫu quê ở đâu thì ở, mỗi lần về cái nơi ấy cũng thấy xốn xang, dưng dưng kỷ niệm. Dù rằng chả có gì đẹp, chả có gì nên thơ. Thấy bảo về nơi đó thì cảm xúc nó sẽ ùa vào người từ tất cả các giác quan nên nó mới vậy.
Về nơi ấy lại nhìn thấy những hàng cây, góc phố hay con đường quen thuộc mà ngày xưa vẫn thường đi chậm để rồi giả vờ xe bị tuột xích, cố tình cho ai đó vượt lên.
Về nơi ấy lại thấy văng vẳng đâu đây tiếng ai cười trong vắt, tiếng bước chân dồn dập, vội vã sau nhịp trống tan học, tiếng còi tầm của nhà máy điện …
Về nơi ấy, đầu lưỡi như lại thấy cái vị ngòn ngọt của hoa tanh tách, vị chan chát của những quả táo dại, vị bùi bùi của hạt bàng. …
Về nơi ấy cái mùi than ẩm bén lửa của lò vôi, mùi khen khét của xỉ than đường tàu, mùi tanh tanh man mát của dòng nước từ âu thuyền đổ vào sông mỗi khi con nước lên …. như vẫn chưa tan trong không gian.
Về nơi ấy như lại thấy cái sần sùi, thô ráp, lành lạnh của thép trên thành cầu sắt, cái mìn mịn, lành lạnh của nắm bùn sông ….
Và nơi ấy luôn có một cái gì đó thật khó tả, thật thân thương, gần gũi, bình yên như cái cây được cắm chặt rễ vào lòng đất mẹ …
Những thứ ấy, thấy người ta bảo ở quê mới có. Ở thành phố mọi thứ to hơn, đẹp hơn, hoành tráng hơn nên cảm xúc nó cũng sang trọng, lịch lãm hơn. Nhưng ở thành phố cái cảm giác nó chông chênh, mỏng manh hơn thì phải.
Chả biết thế nào mà lần.
---------------------------
Hoà bình tôi trở về đây
Với mái trường xưa, bãi mía, luống cày
Lại gặp em
Thẹn thùng nép sau cánh cửa...
Vẫn khúc khích cười khi tôi hỏi nhỏ
Chuyện chồng con (khó nói lắm anh ơi!)
Tôi nắm bàn tay nhỏ nhắn ngậm ngùi
Em vẫn để yên trong tay tôi nóng bỏng...
(Thấy bảo thơ anh Nam)
 |
| Sông Vân - nơi ấy (nguồn Nét) |
